De Zaterdageditie III

De Spaanse verdediging, ook wel de Ruy Lopez genaamd, dit naar zijn bedenker, pater Lopez de Segura, valt onder de open spelen en werd bedacht door een geestelijke. Wonend aan de rivier de Segura in een dorpje met dezelfde naam, schreef hij een boek over de Spaanse opening in 1558. In 1560 trok hij te voet naar Milaan om daar de pauslijke kliek op de hoogte te brengen van zijn onderzoekingen op schaakgebied. De pater was het beu om de godsganselijke dag Koningsgambieten te spelen en vond zowaar een andere methode om die zwarte pion op e5 aan te vallen. Schaak met een fluwelen handschoen. De kenners spraken er schande van. Hier moest paal en perk aan gesteld worden. Wie kent er zijn partij uit 1560, gespeeld te Rome, tegen Leonardo niet? Leonardo de sterkste speler van Rome en omstreken, de ongekroonde schaakkampioen van Italië. In een Koningsgambiet verslaat hij Leonardo. Niet met de Spaanse opening? Nee hangende het onderzoek mocht hij geen gebruik maken van zijn bevindingen. Dit bekrachtigd door een pauselijk decreet van Pius V. De pater was een man van bezinning en leidde een leven zoals paters dit doen. Vroeg op, om de klokken te luiden, tussen de vespers en de luden door bierbrouwen in de kelder, ’s middags in de groententuin werken en ’s avonds met de nonnekes dansen. Repetitio inferno.

In 1561 voert hij de 50 zetten regel in samen met het begrip remise. In afwachting van het oordeel van de katholieke instellingen gaat hij terug naar Spanje. Bang voor elke verandering op welk gebied dan ook duurt het 14 jaar voordat de kerk hem toestemming geeft deze opening te praktiseren en hij wordt uitgenodigd voor een tweekamp. Deze tweekamp wordt gehouden in Rome en weer is Leonardo zijn tegenstander.

In de big database van firma Chessbase kan men zegge en schrijven 1 partij van deze tweekamp terugvinden. Let wel het is een partij met de toen geldende ( Romeinse ) regels voor het schaakspel.

Onbegrijpelijk. Waarschijnlijk is, door het ingrijpen van de scheidsrechter, de partij voor zwart verloren verklaard. Zou dat kunnen omdat wit al zijn pionnen nog heeft, 2 pionnen in het centrum en zijn Dame al aan de overkant staat? De kenners dropen teleurgesteld af. Het was duidelijk, er moesten andere regels komen. Jaren later heeft Pater Ruy het nog met zwart geprobeerd, ook deze partijen zijn te vinden in dezelfde database, maar hij verloor kansloos. Ook na het ingrijpen van de scheidsrechter? We zullen het nooit weten. Ruy Lopez overlijdt in 1580, in 1584 wordt zijn boek in het Italiaans vertaald en in een zeer beperkte oplage verspreid.

Overleg met de firma, die deze database met meer dan 6 miljoen partijen op de markt brengt, levert helaas niets op, alle partijen zijn “controlliert worden, nicht, ja”. Waarom deze partijen in een database gezet worden is dan ook volstrekt onduidelijk. Voor de volledigheid? “Das ist klar!” “Das ist genau was es ist, ja..”

De Spaanse opening ontwikkelt. Breyer, Zaitsev , Marshall en vele anderen leveren hun bijdrage tot Kramnik er zich mee bemoeit. Kasparov, de wereldkampioen wordt met de Berlijnse verdediging van zijn troon gestoten, lang leve de nieuwe wereldkampioen. Wie speelt er nog de Spaanse opening? Welke romanticus durft nog. Af en toe wordt er op clubniveau nog wel Spaans gespeeld, maar de uitslag staat al van te voren vast.

Soms zijn er spelers die de handschoen oppakken zoals Aronian. Op grootmeesterlijk niveau speelt Aronian niet zo heel vaak e4 maar Kramnik zoekt hij op in zijn lijfvariant, de Berlijnse verdediging.

5 Bonuspunten voor lef, die helaas niet meetellen in de eindscore. Achteraf vertelde Kramnik dat hij deze gespeelde variant al 12 jaar in de kast had liggen, lachend voegde hij er aan toe dat hij, nu de muur was afgebroken, de hele variant had omgevormd tot een aanval, die met orkaankracht over het bord gaat.

Genoten ik geef u ter overweging: Is het tijd voor een nieuw pauselijk decreet?

een prettig weekend.